Thiện Giao/Người Việt
SÀI GÒN - Cùng một ngày, trong cùng một trận chiến, có
hai hình ảnh được chụp lại. Hai tấm hình của hai sự kiện liên hệ với nhau lại
có hai số phận rất khác nhau.
Tấm hình của hãng AP, chụp ngày 1 Tháng Hai,
1968 ở Sài Gòn: Cả gia đình 8 người của một sĩ quan VNCH bị Việt Cộng thảm sát.
Tấm hình thứ nhất, chụp ngày 1 Tháng Hai, 1968,
của hãng tin báo chí AP tại New York viết đi từ saigon, với lời chú thích: “Quân nhân thuộc Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa đứng
bên các thi hài một cấp chỉ huy một trung tâm huấn luyện của quân đội miền Nam
và gia đình ông sau khi quân đội miền Nam tái chiếm trung tâm từ tay Việt Cộng.
Người chỉ huy, cấp tá, bị chặt đầu; vợ và sáu người con của ông bị bắn chết bằng
súng máy. Vương vãi gần các thi hài là đồ chơi và thức ăn. Ở bên phải là các
bao cát; những đứa trẻ trốn phía sau các bao cát này. (Hình: AP Wirephoto via
radio from Saigon).”
Tấm hình này ghi lại một góc chiến trường Sài
Gòn trong vụ Việt Cộng tấn công thành phố giai đoạn Tết Mậu Thân 1968, hiện nay
có trên một vài website trên Internet, nhưng được rất ít người biết tới.
Cùng ngày này, một sự kiện khác cũng được chụp lại,
rồi truyền đi khắp thế giới, là hình Tướng Nguyễn Ngọc Loan bắn một chỉ huy Ðặc
Công Việt Cộng ngay trên đường phố Sài Gòn. Theo Wikipedia, hôm ấy, Tướng Loan
“nghe tin người bạn đồng nghiệp cảnh sát và cả gia đình ông này, trong đó có
hai đứa bé con đỡ đầu của Tướng Loan, bị đặc công Việt Cộng giết chết vài giờ
trước đó.
Khi nghe có đặc công Việt Cộng bị bắt gần khu vực nhà người bạn bị giết
này, ông Loan không chịu nổi nên quyết định xử bắn tại chỗ; hoặc do thượng úy đặc
công đó đã tra vấn trung tá thiết giáp Nguyễn Tuấn ở trại Phù Ðổng Gò Vấp để lấy
mật mã lái xe thiết giáp không được, dù đã giết gần hết cả gia đình của Nguyễn
Tuấn gồm có 8 người...”
Tấm hình ấy gây không biết bao nhiều khó khăn
cho Tướng Loan và gia đình ông.
Tấm hình của nhiếp ảnh gia Eddie chụp cảnh tướng Nguyễn Ngọc
Loan bắn một chỉ huy Ðặc
Công Việt Cộng ngay trên đường phố Sài Gòn.
Tác giả tấm hình, nhiếp ảnh gia Eddie Adams, sau
này viết trên tạp chí Time: “Vị tướng giết Việt Cộng; tôi giết vị tướng bằng
máy chụp hình của mình. Nhiếp ảnh luôn luôn là vũ khí mạnh nhất thế giới.
Người
ta tin vào hình ảnh; nhưng hình ảnh nói láo mà không cần phải chỉnh sửa. Hình ảnh
chỉ là một nửa sự thật... Những gì mà tấm hình của tôi không nói ra là, ‘quý vị
sẽ làm gì nếu chính quý vị đứng vào vị trí Tướng Loan vào thời điểm ấy, ở ngay
chỗ ấy, vào cái ngày kinh hoàng ấy, và quý vị bắt được người gọi là kẻ ác sau
khi hắn bắn chết một, hai, hay ba người Mỹ?’”
Vào ngày tang lễ Tướng Nguyễn Ngọc Loan, vẫn còn
những lời lẽ nặng nề với ông liên quan đến những gì người ta thấy trên tấm
hình, nhưng chính tác giả tấm hình, Eddie Adams, đã gởi vòng hoa viếng Tướng
Loan cùng dòng chữ: “Tôi rất ân hận. Những dòng lệ đang đầy trên khóe mắt tôi.”
“Trong đời tôi, bức hình này đã gây ra bao nhiêu lời chỉ trích. Bức hình đã làm tôi đau đớn. Tôi đã bắt đầu nghe được điều này ngay khi bức hình được tung ra. Như quý vị đã biết: Nó đã gây nên những cuộc biểu tình vào năm 1968 và đã tạo ra sự giận dữ và phẫn nộ tại Hoa Kỳ.”
[“Nói đến biến cố Tết Mậu Thân mà không nhắc tới cố Thiếu
tướng Nguyễn Ngọc Loan là một thiếu sót lớn nếu không nói là đắc tội với ông.
Vài ngày trước khi biến cố này xảy ra ở Sài Gòn vào đêm mồng 1 Tết,
ông Loan đã ra lệnh cho Tổng nha Cảnh sát và các Ty, các Chi cảnh sát đào giao
thông hào, sắp bao cát chuẩn bị, như thế nghĩa là ông nắm vững tin tình báo cộng
quân sẽ tấn công vào dịp Tết.
Khi vụ Mậu Thân xảy ra ở Sài Gòn, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu về
Mỹ Tho ăn Tết, nên Phó Tổng thống Nguyễn Cao Kỳ đã điều động cuộc chiến phản
công tại thủ đô.
Một tên Việt cộng mặc đồ dân sự tên Nguyễn Văn Lém tự Bảy Lốp tại
mặt trận Chợ Lớn đã giết rất nhiều thường dân và cả gia đình Trung tá thiết
giáp Nguyễn Tuấn gồm cả mẹ già 80 tuổi. Chỉ có một bé trai lên 10, tuy bị
thương nặng nhưng được cứu sống. Nguyễn Văn Lém bị bắt gần một hố chôn tập thể
34 thường dân bị giết. Lém khai rằng y
rất tự hào là tác giả hố chôn tập thể đám người này, vì đã hoàn thành nhiệm vụ
cấp trên giao phó. Lúc bị bắt, Lém mặc quần xà lỏn, áo sơ mi cụt
cánh, hai tay bị trói trặt về phía sau mông, nhưng trong người vẫn còn đeo khẩu
súng lục. Tướng Nguyễn Ngọc Loan đã được báo cáo về những hành động giết người
dã man của Nguyễn Văn Lém và chính ông đã hành quyết Nguyễn Văn Lém ngay tại phạm
trường. (1)
Tang lễ gia đình Trung Tá Thiết Giáp Nguyễn Tuấn, cà gia đình từ 6 tuổi đến 80 tuổi bị tên Ðặc công Bảy Lồp tàn sát.
Đám tang gia đình Trung tá thiết giáp Nguyễn Tuấn với 6 chiếc quan tài(Ảnh: "Vietnam, A Chronicle of the War"-Black Dog & Leventhal Publishers, 2003, tr. 478)
Tất cả diễn tiến vụ tướng Nguyễn Ngọc Loan bắn tên đặc công VC
Nguyễn Văn Lém tức Bảy Lốp đều được ghi vào ống kính của Eddie Adams. Cũng có một
người Việt Nam, ông Võ Sửu của đài NBC quay được cảnh đó, nhưng bất công thay,
chỉ có bức hình của Adams là được các báo trên thế giới đăng tải.
Adams kể lại lúc Tướng Loan bắn Bảy Lốp như sau: “Lúc đầu, tôi tưởng Lém được dẫn đến để Tướng Loan
thẩm vấn. Khi ông rút súng chĩa vào Lém, tôi cũng vẫn còn tưởng là ông chỉ dọa
thôi. Hóa ra, ông bắn thật.”
Sau khi bắn Bảy Lốp, Tướng Loan nói với Eddie Adams:
“ Tên Việt Cộng này đã giết nhiều người
Hoa Kỳ và người của tôi.”
Tướng Loan cũng nói với các ký giả:
- “Những tên này đã giết vô số dân
chúng và tôi nghĩ rằng Ðức Phật sẽ tha thứ cho tôi.”
Bức hình oan nghiệt trong ngày mồng một Tết (SG, 01-02-1968):
Tướng Loan hành quyết đặc công vc Đại
úy Nguyễn Văn Lém hay Lê Công Nà? (2)
Tướng Loan bị trọng thương trong trận Tổng
công kích đợt 2 của VC vào Sài Gòn (05-05-1968)
Nhóm
phản chiến tại Hoa Kỳ đã tận lực khai thác bức ảnh để làm phương tiện đòi chấm
dứt ngay tức khắc cuộc chiến tranh Việt Nam. Bức ảnh này đã đem lại cho Eddie
Adams hai giải thưởng cao quý Pulitzer và World Press Photo chỉ một năm sau,
1969. Phong trào phản chiến tiếp tục nổ ra khắp nơi khiến chính quyền Hoa Kỳ
tìm mọi cách rút ra khỏi Việt Nam khiến cho Việt Nam Cộng Hoà chết tức tưởi vào
ngày 30-04-1975.
Sự kiện bi đát của Miền Nam (từ sau 1975) đã làm cho Eddie Adams
hối hận.
Ông thuật lại rằng:
“Tôi mặc bộ đồ dạ hội sang trọng
để lãnh giải thưởng và tiền thưởng về bức hình đó tại Ðại Hội Nhiếp Ảnh ở Hòa
Lan. Khi ban nhạc trổi bài quốc ca Hoa Kỳ, tôi bật khóc. Không phải tôi khóc vì
sung sướng, mà khóc cho Tướng Loan. Cho tới giờ phút đó, tôi vẫn chưa ý thức được
việc tôi đã làm. Khi chụp tấm hình đó, tôi đã hủy hoại đời ông Tướng, vì ông bị
dân chúng ở cả nước ông lẫn Hoa Kỳ lên án về tội giết tù binh chiến tranh.
Trong bất cứ cuộc chiến nào, người ta cũng vẫn thường làm như vậy, nhưng hiếm
có nhiếp ảnh viên nào chụp được mà thôi.”
Sau này, Eddie Adams thường nói:
“Tướng Loan là một vị anh hùng của
chính nghĩa. Bức hình tôi chụp đã lừa dối công luận. Ông chiến đấu cho cuộc chiến
của chúng ta, không phải cuộc chiến của họ. Vậy mà mọi điều nhục nhã lại đổ
trên đầu con người này.”
Ngày 5-5-1968, Tướng Loan bị trọng thương cả hai chân trên cầu
Phan Thanh Giản khi Cộng quân mở cuộc tổng công kích lần thứ hai. Ông được đưa
qua Úc chữa trị nhưng công luận Úc phản đối nên lại được đưa qua Hoa Kỳ tại bệnh
viện Walter Reed Army Medical Center ở Washington D.C.”] (*)
*
[“Sau khi Sài Gòn thất thủ vào cuối tháng 4 năm 1975, như để chuộc
lại lỗi lầm từ bức hình Saigon Execution, Eddie Adams đã chụp được những tấm
hình nổi tiếng về cuộc vượt thoát đầy gian nguy của thuyền nhân Việt Nam vào
năm 1977.
Loạt ảnh có tên Con thuyền
không nụ cười / The
boat of no smile, trong đó nổi bật là cảnh bà mẹ ôm đứa con
trai đã chết cứng và một đứa khác đang mệt lả sau lưng bà. Gương mặt của người
phụ nữ diễn tả sự đau đớn tột cùng, và ánh mắt của bà nói lên tâm trạng của
thuyền nhân: mệt mỏi, đau thương, kinh hoàng và tuyệt vọng.
Con thuyền không nụ cười
Năm 1983, E. Adams trở lại Việt Nam và được thấy tấm hình ‘oan
nghiệt’ của ông được trưng bày ở một chỗ rất trang trọng trong Bảo tàng Chiến
tranh tại Saigon (trước đó có tên là Bảo tàng Tội ác Mỹ-Ngụy). Tuy nhiên, hiện
nay không hiểu vì lý do gì, bức hình Saigon Execution đã không còn được trưng
bày, chỉ được bày bán trong gian hàng lưu niệm tại đây mà thôi.”] (2)
[“Năm 1975, khi Miền Nam bị Miền Bắc cưỡng chiếm, Tướng Loan đến
Hoa Kỳ. Elizabeth Holtzman, nữ dân biểu New York yêu cầu trục xuất ông với sự đồng
ý của Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ. Nhưng Tổng thống Jimmy Carter đã lên tiếng
can thiệp và cho ông định cư tại Hoa Kỳ. Ông và gia đình mở tiệm Pizza tại
thành phố Springfield, Virginia.
Eddie Adams đã tìm tới tiệm này gặp thăm Tướng Loan và nhắc lại bức
hình oan nghiệt năm xưa nhưng Tướng Loan an ủi Eddie Adams:
“Ông làm nhiệm vụ của ông, tôi
làm nhiệm vụ của tôi. Chỉ có thế thôi.”
[“Chính vì câu nói này, Adams càng thêm mến phục Tướng Loan và họ
đã trở thành đôi bạn tri kỷ.
Năm 1991, tướng Loan phải đóng cửa tiệm Pizza, vì dân chúng địa
phương đã nhận diện được ông. Có kẻ đã vào nhà vệ sinh của tiệm và viết lên tường
một câu khiếm nhã: “We know who you
are” (Chúng tao biết mày là ai).”] (2)
Tướng Loan và vợ tại tiệm Pizza
[“Tướng Nguyễn Ngọc Loan qua đời ngày 14-07-1998 vì bị bệnh ung
thư, thọ 68 tuổi; để lại vợ - bà Mai Chính, 5 người con và 9 cháu nội ngoại. Nhận
được tin này, Eddie Adams đã viết bản điếu văn đầy nước mắt đăng trên tạp chí
TIME số phát ngày 27-07-1998:
“Tôi đoạt giải Pulitzer trong năm
1969 (3) nhờ tấm ảnh chụp một
người bắn vào một người khác. Trong tấm ảnh đó có đến hai người chết: Người nhận
lãnh viên đạn và Tướng Nguyễn Ngọc Loan. Ông Tướng đã giết tên Việt cộng, nhưng
tôi giết ông Tướng bằng cái máy ảnh của tôi. Những tấm ảnh vốn là những thứ vũ
khí kinh khủng trên thế giới. Người ta tin tưởng vào chúng, nhưng những tấm ảnh
đó cũng có thể nói láo, thậm chí không cần phải ngụy tạo. Chúng chỉ nói lên được
có phân nửa của sự thật. Những gì mà tấm ảnh này chưa nói lên được là: “Người
ta sẽ hành động ra sao nếu họ ở vào vị trí của ông Tướng, vào cái thời điểm và
nơi chốn của một ngày nóng bức, khi người ta vừa bắt được một tên gọi là ác ôn
mà trước đó hắn đã bắn chết một, hai hay ba người lính Mỹ?Làm sao bạn biết được
nếu chính là bạn, bạn sẽ không bóp cò?”
“Tướng Loan là một mẫu người có thể được
gọi là chiến binh đúng nghĩa và được thuộc cấp kính trọng. Tôi không nói rằng
những gì ông Tướng đã làm là đúng, nhưng người ta phải tự đặt mình vào vị trí của
ông. Tấm ảnh không hề diễn tả được rằng ông Tướng đã tận tụy dành nhiều thì giờ
đến các bệnh viện để thăm hỏi những nạn nhân chiến cuộc. Tấm ảnh này đã thực sự
làm đảo lộn cuộc đời ông. Ông chẳng hề phiền trách gì tôi. Ông nói với tôi rằng:
Nếu tôi không chụp tấm ảnh, thì sẽ có người khác làm việc đó, nhưng tôi vẫn cảm
thấy bứt rứt xốn xang về ông và gia đình ông trong một thời gian dài. Tôi vẫn
thường liên lạc với ông, lần cuối cùng mà chúng tôi nói chuyện với nhau đã xảy
ra hồi sáu tháng trước (1998), vào lúc ông đã bị bệnh rất nặng”.
Trong một đoạn khác, Eddie Adams tỏ ra rất ân hận về bức ảnh:
“Trong đời tôi, bức hình này đã gây ra
bao nhiêu lời chỉ trích. Bức hình đã làm tôi đau đớn. Tôi đã bắt đầu nghe được
điều này ngay khi bức hình được tung ra. Như quý vị đã biết: Nó đã gây nên những
cuộc biểu tình vào năm 1968 và đã tạo ra sự giận dữ và phẫn nộ tại Hoa Kỳ.”] (4)
Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Loan (1930-1998)
[“Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Loan sinh ngày 11-2-1930 tại Huế, tốt
nghiệp Khóa 1 Trường Võ Khoa Thủ Ðức, thụ huấn phi công tại Hoa Kỳ năm 1953.
Năm 1964 ông vinh thăng Ðại Tá, giữ chức Tư lệnh phó Không quân Việt Nam Cộng
Hoà.
Trong chiến dịch Mũi tên Lửa (Flamming Dart), ngày 11-2-1965, ông
dẫn đầu những phi đoàn Bắc phạt A 1 Skyraider vượt qua vĩ tuyến 17 oanh tạc miền
Bắc VN. Sau đó ông làm Tổng giám đốc CSQG kiêm Giám đốc Nha An ninh Quân đội,
phụ trách Ðặc ủy Trung ương Tình báo. Ông có biệt danh Sáu Lèo. Lực lượng CSQG
dưới thời ông có những thay đổi mới về khả năng và tinh thần phục vụ.
Một bài viết mới đây của Liên Thành có tên “Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Loan”dựa trên bài
viết của Tiến sĩ Trần An Bài để minh xác lại việc làm của Tướng Loan trong việc
xử tử tên VC Nguyễn Văn Lém tức Bảy Lốp và cung cấp cho độc giả nhiều mẩu chuyện
anh hùng, ái quốc qua con người ông Loan.
Trong tác phẩm Biến Ðộng Miền Trung: Những bí mật chưa tiết lộ giai đoạn 1966-1968-1972,
sách dày 463 trang, xuất bản năm 2008, tác giả Liên Thành đã dành trên 100
trang sách để nói về biến cố Tết Mậu Thân cùng các sự kiện lịch sử khác ở Thừa
Thiên – Huế. Thiết tưởng bạn đọc nên tìm đọc cuốn sách này để biết sự kiện nóng
hổi từ một chứng nhân lịch sử.”] (*)
Vô Danh(02/2013. Tổng hợp và trích dẫn
từ các bài gốc được ghi trong chú thích)
Chú thích:
(*) Vô Danh trích đoạn, chú thích thêm và đổi tựa bài từ nguyên
tác Tết Mậu Thân 1968: Bóng tối lịch sử đã
sáng dần?của Nguyễn Đức Cung, 19-01-2009.
(1) Sau 30-04-1975, có tới tám bà đứng ra tự nhận là vợ của ông đặc
công Bảy Lốp Nguyễn Văn Lém, hẳn không chỉ để được làm goá của một ‘chiến sĩ
cách mạng ăn cơm quốc gia, thờ ma cộng sản’! Hài cốt của Bảy Lốp đến nay vẫn
chưa được tìm ra mặc dù ông ta đã được ĐCSVN vinh danh là Liệt sỹ!
Xin đặt một câu hỏi: Thế trong cùng thời điểm thoả ước đình chiến
hàng năm cho ba ngày Tết thiêng liêng của dân tộc năm 68 ấy,trước khi bị hành
quyết, ông ta đã là cái gì đối với số nạn nhân do ông ta hành quyết, chỉ đơn cử
một ví dụ như là cả gia đình Trung tá Nguyễn Tuấn nêu trên?
(2) Bảy Lốp Nguyễn Văn Lém hay Bảy Nà Lê Công Nà? - Đọc thêm:
Nguyễn Ngọc Chính: Tướng Nguyễn Ngọc Loan và bức ảnh hành quyết.
(3) Năm 2007, bức ảnh Saigon Execution này của E. Adams còn được
tạp chí Mental Floss bầu chọn là một trong 13 tấm ảnh đã làm thay đổi bộ mặt thế
giới.
(4) Những trích đoạn nói về Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Loan được dẫn
lại từ bài viết của Ts Trần An Bài: Tướng Nguyễn Ngọc Loan trong biến cố Tết Mậu Thân,
Báo điện tử Vietcatholic, ngày 07-02-2008.
* Đọc thêm bài mới (28/01/2013): Trần Trường sa: Nghệ thuật dối trá
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen